LOADING

Type to search

Lorlatinib – the third generation TKI

newdrug

Lorlatinib – the third generation TKI

Share

Lorlatinib เป็นยาชนิดรับประทานที่ออกฤทธิ์ในการยับยั้ง tyrosine kinase, anaplastic lymphoma kinase (ALK) และ C-ros oncogene 1 (ROS1) สำหรับรักษามะเร็ง non-small cell lung cancer (NSCLC) ที่มี ALK-positive ทั้งนี้พบว่ากระบวนการ chromosomal rearrangement ของ ALK และ ROS1 gene เป็นสาเหตุหนึ่งที่ก่อนให้เกิด NSCLC

โครงสร้างทางเคมีของ lorlatinib ซึ่งเป็น macrocyclic structure

ยากลุ่ม ALK TKIs ณ ตอนนี้ สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 generation ดังนี้
1. First generation ALK TKIs: ตัวแรกของกลุ่มคือ crizotinib ซึ่งออกฤทธิ์โดยการยับยั้ง tyrosine kinese (tyrosine kinase inhibitor; (TKI)) และเป็นยาตัวแรกในกลุ่ม TKI และใช้ในการรักษา ALK หรือ ROS1 positive NSCLC แต่ยังมีข้อจำกัดในด้านข้อการดื้อยาที่เกิดขึ้นหรือการเข้าสู่สมองได้น้อย ทำให้มีโอกาสเกิดการลุกลามของโรคหรือเกิดการลุกลามในสมองที่มากขึ้น
2. Second generation ALK TKIs ได้แก่ ceritinib, alectinib, และ brigatinib
3. Third generation ALK TKIs คือ Lorlatinib ซึ่งมีข้อดีกว่ายาก่อนหน้าในส่วนที่มีความ selective กว่า, potent กว่า, และเข้าสู่สมองได้มากกว่า

ขนาดยาที่แนะนำที่ได้รับอนุมัติในญี่ปุ่นและอเมริกาคือ 100 mg วันละ 1 ครั้ง ก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ ให้ต่อเนื่องจนกว่าจะเกิด disease progression หรือเกิดผลเสียที่ไม่สามารถทนต่อยาได้ (สำหรับข้อมูลในประเทศไทย ไม่ได้ระบุไว้ในข้อมูลระบบตรวจสอบผลิตภัณฑ์ของทาง อ.ย. อาจจะต้องสอบถามจากทางบริษัทผู้รับอนุญาตอีกครั้งหนึ่ง) แต่หากเกิดผลข้างเคียงอาจจะทำการหยุดยาหรือปรับขนาดยาลงเหลือเพียง 75 และ 50 mg ต่อวันลง ตามลำดับ (ซึ่งจะทำเช่นนี้ได้คงไม่สามารถทำได้โดยใช้ 100 mg หักแบ่ง แต่จากการดูทะเบียนที่ขึ้นไว้พบว่ามีทะเบียนยาของ lorlatinib ขนาด 25 mg ที่ขึ้นพร้อมกับขนาด 100 mg (คราวนี้คงต้องมาดูที่ราคาแล้วว่าการลด dose จะกลับกลายทำให้ราคายาแพงขึ้นหรือไม่ เพราะต้องใช้ 2 – 3 เม็ด ของขนาด 25 mg) แต่อย่างไรก็ตาม ถ้าลดขนาดยาเหลือเพียง 50 mg แล้วก็ยังทนไม่ได้อีกจะต้องหยุดการรักษาด้วยยานี้

เภสัชพลนศาสตร์
1. มีความแรงในการยับยั้งต่อเซลล์ทีมี ALK ปกติ ได้ดีกว่า crizotinib, ceritinib และ alectinib
2. ในเซลล์ชนิดที่เป็น ALK mutation ก็ยังสามารถยับยั้งเซลล์เหล่านี้ได้ดี (เป็นสิ่งที่อธิบายได้จาก mechanism ที่ยับยั้งได้ทั้ง ALK และ ROS1)

เภสัชจลนศาสตร์
1. Cmax ประมาณ 1.2-2 ชั่วโมง
2. Oral bioavailability ประมาณ 81%
3. อาหารไม่มีผลต่อการดูดซึมของยา
4. Protein binding 66%
5. ยาถูกกำจัดผ่านทาง CYP3A4 และ UGT1A4 ดังนั้นจึงควรระวังในการใช้ยาร่วมกับยาอื่นเช่น CYP3A4 inhibitors หรือ inducer โดยการใช้คู่กับ strong CYP3A4 inhibitors ทำให้ระดับยาอยู่ในร่างกายนานขึ้นและเกิดความเป็นพิษต่อตับอย่างรุนแรงได้

อาการไม่พึงประสงค์ ได้แก่
hypercholesterolaemia, hypertriglyceridaemia, oedema, peripheral neuropathy, bodyweight gain, cognitive effects, mood efects, fatigue, diarrhoea, arthralgia, และ AST increased (เรียกงลำดับจากที่พบมากไปน้อย)


Reference
1. Syed YY. Lorlatinib: first global approval. Drugs. 2019;79(1):93–98.

Previous Article
Next Article

1 Comment

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Next Up